Kwaliteitszorg in ICT: wie pakt de regie?

Testmanager: welke testprofessional was dit niet een aantal jaar geleden? Zelfs uitvoerend testers werden testmanager genoemd in die dagen. Logisch, want de functie testmanager was hot. Maar wat is er de afgelopen jaren gebeurd? De vraag naar testmanagers is ingekakt. Sporadisch zie ik nog wel eens een aanvraag of een vacature voor een testmanager langskomen, maar over het algemeen lijkt de functie uitgestorven.

Zit de testmanager zonder werk?

De meeste testmanagers van toen worden nu Agile tester genoemd. Want dat is nu hot. Dat is niet erg, want echt managen deden de meesten toch al niet. Óf ze hebben zich gespecialiseerd, op gebieden als performance of security, óf zijn projectmanager geworden. Er valt ook niet meer heel veel aan de testuitvoering te managen nu dat is belegd in multifunctionele scrumteams. Een mooie ontwikkeling overigens. Toch is naar mijn mening de rol van de testmanager nog niet uitgespeeld. In deze blog leg ik uit waarom.

Vaak was ik als testmanager de spin in het web. De centrale figuur die wist wat er qua kwaliteit van het team werd verwacht, die wist hoe we ervoor stonden, die wist waar de issues zaten en die het overzicht behield. Die positie kreeg ik zelden bij de start van een project maar ontstond gedurende de tijd. Niet omdat ik nou zozeer aan het ¨testmanagen¨ was, maar omdat ik, vanuit mijn verantwoordelijkheid om de productkwaliteit te waarborgen, continue op zoek was naar een antwoord op de vraag ¨Wat is die kwaliteit?¨ en ¨Wanneer wordt daar aan voldaan? Wanneer is het goed?¨. Het begrip kwaliteit laat zich namelijk niet zo gemakkelijk definiëren. Iedereen heeft daar zo zijn eigen interpretatie van en die kan ook nog eens wijzigen naarmate de tijd vordert of de omstandigheden wijzigen. Kortom: zoveel belanghebbenden, zoveel meningen over kwaliteit. Dus daar waar kwaliteit geleverd moet worden, is het van belang om daarover consensus te bereiken.

Dat spel, van consensus bereiken over kwaliteit, is een ingewikkelde. Zijn de belanghebbenden in staat om goed aan te geven wat voor hen kwaliteit is? En als er keuzes moeten worden gemaakt, wiens idee van kwaliteit is dan het meest belangrijk? En hoe realiseerbaar zijn de kwaliteitseisen van de belanghebbenden in termen van tijd, middelen en stand van de techniek? En, nog zoiets, hoe veranderen de ideeën en eisen over kwaliteit door de tijd heen? Wat vandaag belangrijk is, hoeft dat morgen niet meer te zijn.

Dit vraagt om samenwerking. Samenwerking in key. Samenwerking tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer, tussen de leverancier en de klant, tussen de business analist en de ontwikkelaar. Hoe vanzelfsprekend samenwerking hier ook is, toch gaat dit vaak niet vanzelf. Té vaak heb ik opdrachtgevers horen zeggen dat ze álles even belangrijk vinden. En dat begrijp ik dan ook wel weer, want die hebben de ervaring dat wat niet belangrijk is ook niet geleverd gaat worden. En ze kregen vaak nog minder ook….. en later…en duurder….

In dit spel van samenwerking, om grip te krijgen en te houden op kwaliteit, kun je als voormalig testmanager het verschil maken. Dit was al zo in traditionele omgevingen maar geldt nu nog steeds. In de huidige gangbare agile ontwikkelingen, waarbij de ontwikkeling is verdeeld over meerdere scrumteams naast elkaar of over meerdere sprints, brengen nog een complexiteit met zich mee: hoe hou je grip op de overall kwaliteit? De kwaliteit van het eindproduct? Als in elk team of in elke sprint maar een heel klein beetje van de vereiste kwaliteit wordt afgeweken, kan dat een groot effect hebben op de kwaliteit van het eindproduct. Áls we al een goed beeld zouden hebben van de vereiste kwaliteit.

Het inventariseren van al die verschillende belangen, het afwegen hiervan tegen mogelijkheden in tijd en geld, spiegelen aan verwachtingen en bewaken van de realisatie van de gemaakte kwaliteitsafspraken vraagt regie. En voor deze regie zijn competenties nodig die heel toevallig overeenkomen met de competenties die voorheen maakten dat iemand testmanager was.

Tip voor de testmanagers van toen: Pak de regie over de kwaliteitszorg in ICT en houd niet teveel vast aan het label testmanager. Focus op je competenties en er gaat een wereld voor je open. Toch behoefte aan een functietitel? Probeer eens Kwaliteitsregisseur. Dat past nu veel beter.

Zie jij nog toegevoegde waarde voor de testmanager van toen? En zo ja welke competenties denk je dat daar voor nodig zijn? Deel jouw visie in een reactie.

Dit blog is de 2e in de serie over Samenwerking, uitgebracht onder regie van het schrijverscollectief van de boeken ¨Kracht zonder macht¨ en ¨Regie van kwaliteit¨ . Bart Watertor is gespecialiseerd in Kwaliteitsregie en is mede-eigenaar van Identify, ¨The quality driver¨.